Kerktoonsoort
De kerktoonsoorten
Uitgaande van alleen de witte toetsen (diatonisch, geen kruisen of mollen) op de piano kun je zeven wezenlijk verschillende toonladders spelen:
Ionisch | C (hedendaags majeur) | c | d | e | f | g | a | b | c |
Dorisch | D | d | e | f | g | a | b | c | d |
Frygisch | E | e | f | g | a | b | c | d | e |
Lydisch | F | f | g | a | b | c | d | e | f |
Mixolydisch | G | g | a | b | c | d | e | f | g |
Aeolisch | A (natuurlijk mineur) | a | b | c | d | e | f | g | a |
Lokrisch | B | b | c | d | e | f | g | a | b |
Alle kerktoonladders beginnend met c (waardoor natuurlijk(!) wel kruisen en mollen nodig zijn):
Ionisch | c | d | e | f | g | a | b | c |
Dorisch | c | d | e♭ | f | g | a | b♭ | c |
Frygisch | c | d♭ | e♭ | f | g | a♭ | b♭ | c |
Lydisch | c | d | e | f# | g | a | b | c |
Mixolydisch | c | d | e | f | g | a | b♭ | c |
Aeolisch | c | d | e♭ | f | g | a♭ | b♭ | c |
Lokrisch | c | d♭ | e♭ | f | g♭ | a♭ | b♭ | c |
De meeste kerktoonsoorten (afgezien van ionisch (majeur) en aeolisch (mineur) en een enkele keer dorisch, zul je zeker in wat modernere muziek niet veel tegenkomen. Allerlei toonsoorten (zigeunerladders, harmonisch mineur enz.) met andere intervallen (kleine terts) worden veel vaker gebruikt.
De gebruikelijke toonsoorten op A:
Majeur | a | b | c# | d | e | f# | g# | a |
Natuurlijk mineur | a | b | c | d | e | f | g | a |
Dorisch | a | b | c | d | e | f# | g | a |
Harmonisch mineur | a | b | c | d | e | f | g# | a |
Melodisch mineur (omhoog) (omlaag) |
a a |
b g |
c f |
d e |
e d |
f# c |
g# b |
a a |
Zigeuner | a | b♭ | c# | d | e | f | g# | a |
Dit soort lijstjes van toonladders kun je voor alle 12 grondtonen maken...